ΤΟ KΡΑΧ ΤΟΥ 1929
Πολλές φορές η ιστορία επαναλαμβάνεται είτε σαν κωμωδία είτε σαν τραγωδία. Είναι το κραχ του ’29 ίδιο με το σημερινό; Σίγουρα έχει ομοιότητες, αλλά και διαφορές. Μία από τις διαφορές σε σχέση με το σήμερα, χωρίς να θέλουμε να γίνουμε κυνικοί, είναι ότι το ΄29 οι χρηματιστές και οι κεφαλαιοκράτες έπεφταν από τα μπαλκόνια, ενώ σήμερα πέφτουν οι εργαζόμενοι! Tο ερώτημα όμως παραμένει και ίσως να απαντηθεί, εν μέρει, βλέποντας το ντοκιμαντέρ. Δείτε επίσης την προσπάθεια του καπιταλισμού σε παγκόσμιο επίπεδο να ξεπεράσει την κρίση μέσω των στρατιωτικών εξοπλισμών.
Τα σταφύλια της οργής (1940)
http://www.dailymotion.com/embed/video/xijbu6
Τα «Σταφύλια της οργής», το αδιαμφισβήτητο αριστούργημα του Τζον Στάινμπεκ, είναι η ιστορία των ταπεινών και καταφρονεμένων της Αμερικής στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, αμέσως μετά το μεγάλο κραχ του 1929
ΝΑΖΙΣΜΟΣ H άνοδος – Nazism – The rise
Διάρκεια ντοκιμαντέρ 73 λεπτά.
Το ντοκιμαντέρ προσπαθεί να σκιαγραφήσει τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες μέσα στις οποίες αναδύθηκε το φασιστικό κίνημα. Μετά τη διάψευση των σοσιαλιστικών – επαναστατικών ιδεών από το ξεκίνημα του Α΄ παγκοσμίου πολέμου, το προλεταριάτο της Ευρώπης αντί να ακολουθήσει τα επαναστατικά κελεύσματα και το «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε», αφέθηκε να παρασυρθεί από το μιλιταρισμό, τον εθνικισμό και τον σοβινιστικό πατριωτισμό. Έγινε κρέας για τα κανόνια των καπιταλιστών και τελικά επικράτησε το «Προλετάριοι όλων των χωρών σφαχτείτε»!
Όμως η κρίση και τα αδιέξοδα που δημιούργησε ο πόλεμος, επανέφεραν τις σοσιαλιστικές ιδέες στο προσκήνιο. Η μεγάλη ρωσική επανάσταση του 1917, δημιούργησε την προσδοκία στο προλεταριάτο, ειδικά της Ευρώπης, ότι είναι δυνατό να απαλλαγεί από τους δυνάστες και εκμεταλλευτές του. Ένα χρόνο μετά, ξεσπά η επανάσταση των Συμβουλίων στη Γερμανία και σε άλλες χώρες της κεντρικής Ευρώπης διεξάγονται επαναστατικές απόπειρες. Δυστυχώς, δεν κατάφεραν να εδραιωθούν και να επικρατήσουν.
Ιδιαίτερα στη Γερμανία δέχτηκε την επίθεση της αντίδρασης που την απάρτιζε μια συμμαχία βιομηχάνων καπιταλιστών, τραπεζιτών, παλιών γαιοκτημόνων (γιού-γκερς), στρατοκρατών και μεσοαστών. Αυτή η συμμαχία ήταν που λίγο αργότερα θα αποτελούσε τη βάση και τη μαγιά για τη συγκρότηση και τη δημιουργία του ναζιστικού κινήματος. Οι ναζί, για να προσεταιριστούν το προλεταριάτο της Γερμανίας, επικαλέστηκαν το σοσιαλισμό και υπέκλεψαν συνθήματα και ιδέες, αφού ο σοσιαλισμός παρέμενε δημοφιλής στους κόλπους της εργατικής τάξης.
Τα Freikorps παραστρατιωτικές οργανώσεις κρούσης, που κάλιψε και χρηματοδότισε η κυβέρνηση των σοσιαλδημοκρατών αποτέλεσε η βάση που πάνω της στηρίχτηκε η δημιουργία των ταγμάτων εφόδου, ενώ η μυστικιστική οργάνωση «Εταιρεία της Θούλης», ήταν αυτή που πρόσφερε το ιδεολογικό και πολιτικό εποικοδόμημα σαν πρόπλασμα της ναζιστικής θεωρίας.
Αν η επανάσταση των Συμβουλίων στη Γερμανία πετύχαινε, σίγουρα θα ήταν άλλη η μετέπειτα έκβαση της ρωσικής επανάστασης, αλλά και η συνέχεια του καπιταλισμού στην Ευρώπη, αφού στη Γερμανία, στην Αυστρία, στην Ουγγαρία, στην Ολλανδία, στο Βέλγιο, αλλά και στην Ιταλία, η επαναστατική σοσιαλιστική προοπτική έμοιαζε να είναι κοντά. Δυστυχώς όμως, με το «αν» δεν μπορεί να γραφτεί η ιστορία!
Η ιστορία της Γερμανίας αποδικνύει ότι ο σοσιαλδημοκρατικός ρεφορνισός προωθήθηκε για την πρόληψη μιάς επαναστατικής λύσης του κοινονικού ζητήματος. Την Ρόζα Λούξεμπουργκ και τους άλλους επαναστάτες τους δολοφόνησαν οι μπράβοι του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Νόσκε, ο οποίος καταστέλοντας την επανάσταση των Συμβουλίων άνειξε τον δρόμο για την κατάκτηση της εξουσίας από τον Χίτλερ. Ο ναζισμός και ο φασισμός ήταν η καθαρή αντεπανάσταση ως απάντηση του κεφαλαίου στην επαναστατική σοσιαλιστική προοπτική της ανθρωπότητας.
Στο ντοκιμαντέρ μπορεί να διαπιστώσει κανείς ομοιότητες και διαφορές στο χθες και στο σήμερα. Στις μέρες μας, ο νεοναζισμός – νεοφασισμός, τις περισσότερες φορές δεν παρουσιάζεται με χιτώνια και στρατιωτική παράταξη, αλλά φορά τον κοινοβουλευτικό μανδύα και προσπαθεί να εδραιωθεί ή έχει εδραιωθεί στο υποσυνείδητο των λαϊκών στρωμάτων της Ευρώπης από τη Ρωσία μέχρι την Αυστρία, την Ολλανδία, τη Σουηδία και την Ιταλία. Αρχίζει να αποτελεί σημαντική κοινοβουλευτική δύναμη ποντάροντας στην οικονομική κρίση, στο φόβο που απορρέει από αυτήν αλλά και την ξενοφοβία.
Η συνέχεια επί της οθόνης …
Ισπανικός εμφύλιος
Γη και ελευθερία – Land and freedom (1995)
Ο Κεν Λόουτς διηγείται. Με σαφήνεια και απλότητα φτιάχνει, μια όπως πάντα, αριστερής προοπτικής ταινία, για να μας γνωρίσει τον Ισπανικό εμφύλιο με μια, από τα μέσα μαρτυρία. Με το βλέμμα του επικεντρωμένο στο ριζοσπαστικό, κομμουνιστικό, διεθνιστικό, επαναστατικό κίνημα, περιγράφει τα ιδανικά, τον οίστρο, την φλόγα, το ξεπέρασμα των προσωπικών φιλοδοξιών, αλλά ταυτόχρονα και τα πισωγυρίσματα και τις προδοσίες, που έφθειραν και δολοφόνησαν την αριστερή αυτή προοπτική, οδηγώντας στην επικράτηση τον φρικτό φασισμό του Φράνκο.
Κάνει μια από τα αριστερά κριτική στον Σταλινισμό καταγγέλοντας τις κρυφές συμφωνίες του με τις Η.Π.Α. και την Αγγλία που έβαλαν την ταφόπλακα στα εργατικά κινήματα των λαών, πριν και μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο.
Η ταινία είναι ένα flashback. Ο παππούς πια, κομμουνιστής Ντέιβιντ Καρρ (Ian Hart), πεθαίνει στο Λίβερπουλ. Η εγγονή του Κιμ, λίγες ώρες πριν την κηδεία του, ψαχουλεύοντας τα προσωπικά του αντικείμενα, βρίσκει μια βαλίτσα με αποκόμματα εφημερίδων, γράμματα και άλλα ενθύμια από την συμμετοχή του παππού της στον Ισπανικό εμφύλιο και στην ένοπλη πολιτοφυλακή του POUM….
Ojos que no ven (ντοκιμαντέρ)
Ντοκιμαντέρ σχετικά με τα θύματα του φασισμού στην Ισπανία μετά τη δικτατορία του Φράνκο μέχρι τις μέρες μας:
Πατώντας στην κάτω μπάρα τους υπότιτλους τσεκάρετε τα ελληνικά
Αποτελείται αποκλειστικά από συνεντεύξεις στα θύματα της ισπανικής ακροδεξιάς από το θάνατο του Φράνκο, στα τέλη του 1975, μέχρι σήμερα. Μιλάνε συγγενείς και φίλοι δολοφονημένων από το φασισμό, θύματα φασιστικών επιθέσεων και κάποιοι δημοσιογράφοι, ιστορικοί και μέλη κοινωνικών οργανώσεων. Όπως δηλώνουν οι ίδιοι οι παραγωγοί, «ξεκινώντας από ένα προσωπικό δράμα, φτάνουμε σε μία κοινωνική πραγματικότητα που δεν είναι προϊόν της τύχης, όπως είναι πολλές φορές μία αρρώστια ή ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα, αλλά έχει άμεση σχέση με το κοινωνικό και οικονομικό σύστημα στο οποίο ζούμε και με την ύπαρξη ρατσιστικών και φασιστικών ομάδων». Δεν πρόκειται επομένως για ένα ντοκιμαντέρ που θέλει να εμβαθύνει στην τραγωδία ή στον πόνο, γιατί με αφορμή αυτές τις τραγωδίες οι συγγενείς και φίλοι των θυμάτων έχουν κάνει πολύ ενδιαφέρουσες σκέψεις για να καταλάβουν την κοινωνία στην οποία ζούμε. Με τις διαφορές τους (μιλάμε για μία περίοδο πάνω των 35 ετών, με καταστάσεις αναγκαστικά διαφορετικές), έχουν πολλά να πουν και να συνεισφέρουν: για το ρόλο της αστυνομίας, για τη δικαιοσύνη, για τα ΜΜΕ, για τους πολιτικούς…
Στην Ισπανία, οι φασιστικές επιθέσεις και δολοφονίες δεν σταμάτησαν με το θάνατο του Φράνκο, αλλά συνεχίστηκαν μέχρι τις μέρες μας, με πάνω από 100 δολοφονημένους και 400 επιθέσεις το χρόνο ως μέσο όρο. Στη μεταπολίτευση (1975-1982), η ακροδεξιά προσπαθούσε να τρομοκρατήσει τα πιο ενεργά κομμάτια της κοινωνίας, που αγωνιζόταν για την ελευθερία, τη δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη, σε συνεργασία με την αστυνομία, το στρατό και τους δικαστές. Η αριστερά και οι αναρχικοί επίσης ήταν στόχο της κρατικής τρομοκρατίας, που κρυβόταν πίσω από ομάδες όπως Triple A, Guerrilleros de Cristo Rey, Batallón Vasco Español κτλ., καθώς και μιας βάρβαρης αστυνομικής καταστολής. Μόνο το 1980 δολοφονήθηκαν πάνω από 20 άτομα σε ενέργειες που διεκδίκησαν ακροδεξιές ομάδες. Από το 1990 και μετά, ο διαχωρισμός μεταξύ κρατικής τρομοκρατίας, αστυνομικής καταστολής και φασιστικών επιθέσεων έγινε πιο σαφής, αλλά όχι απόλυτος. Επίσης, οι φασίστες πλέον δεν δρουν μόνο ενάντια σε αριστερούς, αναρχικούς, ομοφυλόφιλους και αυτονομιστές, αλλά και ενάντια σε άστεγους και μετανάστες.
Το ντοκιμαντέρ είναι του 2011 και διανέμεται δωρέαν με άδεια Creative Common.
Ο τίτλος είναι από την ισπανική παροιμία «Ojos que no ven, corazón que no siente», που σημαίνει αυτολεξεί «μάτια που δεν βλέπουν, καρδιά που δεν αισθάνεται», που πάει να πει ότι αν κάποιος δεν έχει δει, δεν έχει μάθει κάτι κακό, τότε δεν θα υποφέρει, γιατί για αυτόν θα ήταν σαν μην είχε συμβεί (καμία σχέση επομένως με το ελληνικό «μάτια που δεν βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται»).
http://www.ojosquenoven.org
Avantgarde 