Της Rosa Miriam Elizalde,
αντιπροέδρου της Ένωσης Δημοσιογράφων Κούβας (UPEC) και της Λατινοαμερικανικής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων (FELAP)
Πηγή: CUBADEBATE και JungeWelt, μετάφραση: Θ.Ν.
Σε μια εκπληκτική έκρηξη ειλικρίνειας, η κυβέρνηση των ΗΠΑ παραδέχθηκε πρόσφατα ότι εμποδίζει την πρόσβαση της Κούβας στο διαδίκτυο. Στα τέλη Νοεμβρίου, το Υπουργείο Δικαιοσύνης συνέστησε στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών (FCC) να αρνηθεί στο νησί την άδεια σύνδεσης του νησιού στο υποθαλάσσιο καλώδιο που συνδέει την Καραϊβική με την ηπειρωτική χώρα των ΗΠΑ.
Το σκεπτικό είναι γελοίο. Επικαλείται έναν υποτιθέμενο κίνδυνο από τις σχέσεις της Κούβας με «ξένους αντιπάλους» όπως η Κίνα ή η Ρωσία, οι οποίοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το νησί ως πύλη για να χακάρουν το δίκτυο των ΗΠΑ – αντιμετωπίζοντας όσους διαβάσουν αυτήν την σύσταση ως παιδάκια, για να το πούμε κομψά. Το υποθαλάσσιο καλώδιο «ARCOS-1», το οποίο εκτείνεται σε απόσταση 32 χιλιομέτρων από την Αβάνα, συνδέει 24 διαδικτυακά hotspots σε 15 χώρες, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν μακροχρόνιες, ενεργές σχέσεις με τους «ξένους αντιπάλους» που κρατούν άγρυπνη την Ουάσινγκτον.
Όλα τα καλώδια μέσω ΗΠΑ
Κανείς δεν συνδέεται στο διαδίκτυο λέγοντας κάποιες μαγικές λέξεις. Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις προϋποθέσεις: ένα τηλεπικοινωνιακό δίκτυο, υπολογιστές ή άλλες ηλεκτρονικές συσκευές με δυνατότητα σύνδεσης και η ικανότητα χρήσης των σχετικών τεχνολογιών. Αν ζείτε σε νησί, εξαρτάστε από τα υποθαλάσσια καλώδια περισσότερο από οπουδήποτε αλλού- αν και στην πραγματικότητα το 99% της παγκόσμιας κυκλοφορίας διακινείται από υποθαλάσσια καλώδια, τα περισσότερα απ΄ αυτά οπτικές ίνες, με συνολικό μήκος πάνω από ένα εκατομμύριο χιλιόμετρα.
Το διαδίκτυο σχεδιάστηκε ως ένα δίκτυο στο οποίο οι πληροφορίες μεταδίδονται μέσω εναλλακτικών διαδρομών για να εξασφαλιστεί η διατήρηση της κυκλοφορίας δεδομένων. Η γένεσή του μπορεί να αναχθεί σε ένα διάταγμα του προέδρου John F. Kennedy μετά τη λεγόμενη πυραυλική κρίση του 1962, όταν οι υπεύθυνοι συνειδητοποίησαν την ευπάθεια των συστημάτων διοίκησης και ελέγχου σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης. Ωστόσο, ο πλεονασμός δικτύου (network redundancy) σήμερα είναι ακόμα μικρότερος από ό,τι στις πρώτες ημέρες του Διαδικτύου, καθώς όλα σχεδόν τα καλώδια οπτικών ινών οδηγούν στις ΗΠΑ, όπου βρίσκεται η σπονδυλική στήλη του Διαδικτύου.
Αυτή η ανισόρροπη δομή των καλωδίων που συγκροτούν το διαδίκτυο έχει ως αποτέλεσμα κάθε πληροφορία που μεταδίδεται από τη Λατινική Αμερική προς την Ευρώπη, ακόμα κι αν αποστέλλεται από την Παταγονία και από τοπικούς σέρβερς, περνάει σχεδόν πάντα από το «Σημείο Πρόσβασης Δικτύου της Αμερικής» στο Μαϊάμι. Επιπλέον, τα καλώδια οπτικών ινών που διασχίζουν τους ωκεανούς ανήκουν σε μια χούφτα εταιρειών που συνδέονται με μυστικές υπηρεσίες, όπως αποκάλυψε ο Έντουαρντ Σνόουντεν.
Δεν είναι λοιπόν η Κούβα εκείνη που έχει μακρά και τεκμηριωμένη παράδοση στην πειρατεία, την κατασκοπεία και τον έλεγχο του Διαδικτύου. Μια έκθεση που κυκλοφόρησε τον περασμένο Σεπτέμβριο από το Εθνικό Κέντρο Κυβερνοασφάλειας της Κίνας και την εταιρεία κυβερνοασφάλειας Qihoo 360 Technology κατηγορεί την Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA) ότι κατεύθυνε περισσότερες από 10.000 κυβερνοεπιθέσεις κατά της Κίνας, κλέβοντας 140 gigabytes σχετικών δεδομένων.
Είναι αδύνατο υπ’ αυτές τις συνθήκες να καταπιεί κανείς το παραμύθι ότι η Κούβα αποτελεί απειλή για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Αυτό που έχει ενδιαφέρον εδώ ωστόσο, είναι ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ μέσω μιας γραφειοκρατικής σύστασης παραδέχεται για πρώτη φορά ότι η Ουάσινγκτον εμποδίζει τη σύνδεση του υποβρυχίου καλωδίου. Ίσως μια μέρα παραδεχτούν επίσης ότι οι πολυάριθμοι αποκλεισμοί τους στο νησί περιλαμβάνουν και την παρεμπόδιση της απόκτησης των τεχνολογιών πληροφορικής καθώς και τεράστια εμπόδια στην πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες.
Αξίζει να επανεξετάσουμε ορισμένα από τα στάδια του ψηφιακού πολέμου των ΗΠΑ κατά της Κούβας για να κατανοήσουμε το υπόβαθρο. Ενώ η Ευρώπη και οι περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής άρχισαν να συνδέονται στο διαδίκτυο στα μέσα της δεκαετίας του 1980, η Κούβα υπόκειτο σε μια πολιτική «φίλτρων διαδρομής» για περισσότερο από μια δεκαετία, με αποτέλεσμα οι συνδέσεις μεταξύ του νησιού και της αμερικανικής επικράτειας να είναι αποκλεισμένες. Η κατάσταση άλλαξε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 κατά τη διάρκεια της «ειδικής περιόδου» που ακολούθησε την κατάρρευση των σοσιαλιστικών κρατών στην Ανατολική Ευρώπη. Οι ΗΠΑ εκτίμησαν ότι οι μέρες του σοσιαλισμού στην Κούβα ήταν μετρημένες και αποφάσισαν να στήσουν ένα είδος «αγωγού προπαγάνδας των ΗΠΑ» και να επιβάλουν μια ψηφιακή «γκλάσνοστ», η οποία θα διευκόλυνε την επιδιωκόμενη αλλαγή καθεστώτος στην Κούβα.
Facebook για προπαγάνδα
Από το 1996, είναι δυνατή η σύνδεση στο διαδίκτυο στο νησί, αλλά μόνο για πρόσβαση σε πληροφοριακό περιεχόμενο, καθώς υπάρχουν αυστηροί περιορισμοί για τους Κουβανούς χρήστες. Τόσο οι Δημοκρατικές όσο και οι Ρεπουμπλικανικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ διατήρησαν αυτή την πολιτική, αν και ο Ντόναλντ Τραμπ χρησιμοποίησε μια στρατηγική «μέγιστης πίεσης», που διατηρείται από την κυβέρνηση του Τζόζεφ Μπάιντεν, για να στραγγαλίσει την κουβανική οικονομία. Και οι δύο πρόεδροι ενθάρρυναν τμήματα της εξόριστης κουβανικής ακροδεξιάς στις Ηνωμένες Πολιτείες να συμμετάσχουν στη δημιουργία ιδιωτικών και δημόσιων ομάδων στο Facebook στην Κούβα για να επηρεάσουν την κοινή γνώμη στη χώρα.
Είναι τεκμηριωμένο ότι τον Ιούλιο του 2021 οι ομάδες αυτές υποκίνησαν τις μεγαλύτερες διαμαρτυρίες στο νησί μέχρι τότε. Ο Αμερικανός ερευνητικός δημοσιογράφος Alan MacLeod εισχώρησε σε «μυστική αποστολή» σε μία από αυτές τις ομάδες και απέδειξε ότι οι κύριοι δράστες των ταραχών είχαν την έδρα τους στο San Antonio de los Baños, την πόλη της Φλόριντα από όπου ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις. «Η ξένη ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις της Κούβας έχει φτάσει σε ένα επίπεδο σχεδόν αδιανόητο στις Ηνωμένες Πολιτείες», έγραψε ο MacLeod στο Mint Press News τον Οκτώβριο του 2021.
Όποιος ερευνήσει σχετικά, μπορεί να βρει άφθονες αποδείξεις για το ρόλο της αμερικανικής κυβέρνησης στην εκστρατεία «SOS Κούβα», η οποία δημιούργησε χιλιάδες retweets κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων και τις ημέρες που προηγήθηκαν. Πρωτοστάτησαν φορείς συνδεδεμένοι με οργανώσεις που χρηματοδοτούνται από την Ουάσιγκτον. Από τον Ιανουάριο του 2017 έως τον Σεπτέμβριο του 2021, τουλάχιστον 54 ομάδες που διεξάγουν «προγράμματα» στην Κούβα έχουν αποδεδειγμένα λάβει χρηματοδότηση από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, την Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) ή το Εθνικό Ίδρυμα για τη Δημοκρατία (NED). Τα σχετικά κονδύλια που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση αυτών των προγραμμάτων κυμαίνονται από μισό εκατομμύριο έως 16 εκατομμύρια αμερικανικά δολάρια. Ο Λευκός Οίκος επαίρεται επανειλημμένα για τη στρατολόγηση, εκπαίδευση, χρηματοδότηση και αξιοποίηση ατόμων και οργανώσεων για την «προώθηση της πολιτικής αλλαγής» στο νησί.
Η σύνδεσή σας απαγορεύεται
Σήμερα, 7,5 εκατομμύρια Κουβανοί (το 68% του πληθυσμού) είναι συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο, αλλά δεν μπορούν να δουν το «Google Earth» ή να χρησιμοποιήσουν τη βιντεοδιάσκεψη «Zoom», να κατεβάσουν δωρεάν λογισμικό της Microsoft, να κάνουν αγορές στο Amazon ή να αγοράσουν διεθνή domain names, για να αναφέρουμε μόνο μερικές από τις περισσότερες από 200 υπηρεσίες και εφαρμογές που είναι φραγμένες. Όταν οι πάροχοι εντοπίζουν σύνδεση από την Κούβα, λειτουργούν ως «χοάνη» και ειδοποιούν τον χρήστη ότι «ζείτε σε απαγορευμένη χώρα».
Η δήλωση αυτή του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, η οποία κατέστησε σαφές ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ είναι αυτή που εμποδίζει τη σύνδεση του νησιού με το δίκτυο ARCOS-1, είναι από μια άποψη καλοδεχούμενη. Διότι επιβεβαιώνει ότι η Ουάσιγκτον ήταν και είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την πρόσβαση των Κουβανών στο Διαδίκτυο. Ίσως μια μέρα αναγνωρίσουν και τις υπόλοιπες βαρβαρότητες στις οποίες μας υποβάλουν.
Avantgarde 