Σκέψεις για τη 15η Δεκέμβρη

Αναμφίβολα η σημερινή απεργιακή διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας ήταν όχι μόνο μεγάλη αλλά κυρίως μια μαχητική απάντηση στον αντεπαναστατικό νόμο για τις εργασιακές σχέσεις. Όμως δεν ήταν ούτε η μεγαλύτερη εργατική κινητοποίηση της μεταπολίτευσης ούτε καν της 5ης Μάη. Και πάρα τη μαχητικότητα μερικών εκατοντάδων διαδηλωτών στην Πλ. Συντάγματος που επέλεξαν τη σύγκρουση με τις δυνάμεις καταστολής και των χιλιάδων ακόμα που αμύνθηκαν όσο αυτό ήταν δυνατόν μέσα στα νέφη του χημικού πολέμου που εξαπέλυσαν για ακόμη μια φορά οι ορδές των ένοπλων φρουρών του κράτους, σε καμία περίπτωση αυτό δεν αναλογεί στην επίθεση που δέχεται η εργατική τάξη και η πλειοψηφία της κοινωνίας τους τελευταίους μήνες.Η συμμετοχή επίσης στην απεργία, ακόμα κι αν δεν έχουν ανακοινωθεί ποσοστά, ρωτώντας ο καθένας τους γνωστούς του, σίγουρα μπορεί να έχει ένα μικρό δείγμα της γενικής εικόνας.

Η διαδήλωση

Για ακόμα μια φορά ακούμε για τη «μεγαλειώδη» διαδήλωση με νούμερα που ξεπερνάνε κάθε φαντασία, απλώς για να ικανοποιήσουν τις φαντασιώσεις ορισμένων που τα βλέπουν όλα «καταπληκτικά». Ας μάθουμε επιτέλους να μετράμε τις δυνάμεις μας, και να βγάζουμε τα σωστά συμπεράσματα.
Οι συγκεντρώσεις της ΓΣΕΕ, των πρωτοβάθμιων και του ΠΑΜΕ ήταν στις 11 π.μ. Αφού ολοκληρώθηκαν οι καθιερωμένες ομιλίες που ελάχιστοι πλέον αντέχουν να ακούσουν, πρώτα το ΠΑΜΕ που είχε συγκεντρωθεί στην Ομόνοια ξεκίνησε για το Σύνταγμα, από τη συμβολή Σταδίου και Αιόλου στις 12.10 μ.μ. και μέχρι τις 12.50 είχαν φύγει και οι αλυσίδες της περιφρούρησης. Στις 12.45 η κεφαλή του ΠΑΜΕ έστριβε από την πλ. Συντάγματος προς τις Στήλες Ολυμπίου Διός. Με μέση ροή 500 διαδηλωτών το λεπτό οι οποίοι περνάνε σε 40 λεπτά και με μήκος πορείας τα 1200 μέτρα, μιλάμε για περίπου 20.000 κόσμο. Να συμπληρώσουμε εδώ ότι σε 1200 μ. εν κινήσει πορεία δεν μπορούν να χωρέσουν περισσότερες σειρές από μια ανά μέτρο, εκτός κι αν νομίζει κανείς ότι μπορεί να περπατάει με τον μπροστινό του σε μικρότερη απόσταση. Και κάθε σειρά δεν έχει περισσότερους από 15 ανθρώπους κατά μέσο όρο.
Πίσω ακριβώς από το ΠΑΜΕ τα πρωτοβάθμια σωματεία, η ΟΛΜΕ, οι δάσκαλοι, το Δικαίωμα (ΚΟΕ) τα φοιτητικά μπλοκ, οι αναρχικοί , οι αντιεξουσιαστές, το ΕΕΚ, η Ανταρσύα, σκόρπια σωματεία, και στο τέλος ο ΣΥΡΙΖΑ. Τα πρώτα μπλοκ των πρωτοβάθμιων μπαίνουν στη Σταδίου πίσω από το ΠΑΜΕ στις 12.50 και οι τελευταίοι του ΣΥΡΙΖΑ περνάνε από εκεί στις 1.50 μ.μ. Με ροή επίσης 500 διαδηλωτών ανά λεπτό και μήκος πορείας 1800μ. μιλάμε για 30000 κόσμο.
Στο Σύνταγμα οι συγκρούσεις έχουν ξεκινήσει από τις 1.30 μ.μ. 10 λεπτά αφότου έχουν αποχωρήσει και οι τελευταίοι του ΠΑΜΕ και ήδη στην κάτω μεριά της πλατείας περνάνε τα πρώτα μπλοκ των πρωτοβάθμιων. Το μπλοκ της ΓΣΕΕ στο οποίο συμμετέχουν αρκετές ομοσπονδίες των ΔΕΚΟ, ΟΤΟΕ, και Δήμοι με 5000 περίπου κόσμο, με πρόσχημα τα επισόδεια στο Σύνταγμα διαλύονται στην Ομόνοια στην οποία έφτασαν μέσω της 3ης Σεπτεμβρίου.
Σίγουρα υπήρχε πολύς κόσμος που βάδιζε από τα πεζοδρόμια, άλλοι που μπήκαν στη διαδήλωση από την Κλαυθμώνος και άλλοι που περίμεναν στο Σύνταγμα. Πολλοί επίσης που δεν άντεξαν τα δακρυγόνα που έπεφταν σε μεγάλη ακτίνα γύρω από το Σύνταγμα. Ακόμα κι αν όλος αυτός ο σκόρπιος κόσμος άγγιζε τις 10000 μαζί με τους περίπου 55.000 των οργανωμένων μπλοκ η συμμετοχή ίσως και να ξεπέρασε τις 65.000. Αλλά αυτό ήταν και τα υπόλοιπα είναι για να βαυκαλιζόμαστε αναμεταξύ μας.

Μα έχουν σημασία αυτές οι λεπτομέρειες;

Έχουν και παραέχουν. Γιατί ενώ ακούγονται τα πιο παλαβά νούμερα, χωρίς κανείς να τολμά να χαλάσει την ωραία ατμόσφαιρα, την ίδια στιγμή οι ίδιοι άνθρωποι ισχυρίζονται ότι δεν είμαστε αρκετοί και χρειάζονται να μπουν κι άλλοι στον αγώνα. Η λογική του μακρόχρονου «αγώνα διαρκείας» που στο «τέλος θα νικήσουμε» δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι η μάχη δεν είναι στις 15 Δεκέμβρη, ούτε στις 5 Μάη, αλλά στο απώτερο μέλλον αφού βεβαίως πρώτα θα έχουμε μαζέψει τις άπειρες δυνάμεις και όταν φυσικά «πάρει την υπόθεση ο λαός στα χέρια του». Αλήθεια τώρα σε ποιανού τα χέρια είναι αυτή η «υπόθεση»;
Όσοι μετράνε τις διαδηλώσεις και ποτέ δεν τους φτάνουν τα νούμερα, ούτε καν οι 300.000 που κάθε τόσο ισχυρίζονται ότι κατέβηκαν στο δρόμο, θα πρέπει να μας πουν και ποια επιτέλους είναι η κρίσιμη μάζα που θα μας επέτρεπε να κάνουμε κάτι παραπάνω εκτός από το να τρωμε του κόσμου τα χημικά για να περάσουμε τρέχοντας από το Σύνταγμα για να σκορπίσουμε στους γύρω δρόμους παρακολουθώντας απλώς έναν απεγνωσμένο πετροπόλεμο χωρίς καμία τύχη με τα ΜΑΤ που συλλαμβάνουν ή σαπίζουν στο ξύλο όποιον κρίνουν κατά βούληση.
Η εμμονή στα τεράστια νούμερα διαδηλωτών και στους ακόμα μεγαλύτερους αριθμούς που τελικά χρειάζονται για να ανατραπούν τα μέτρα, το μνημόνιο ή και η κυβέρνηση, είναι απλώς μια καλή δικαιολογία για την έλλειψη οποιοδήποτε εναλλακτικού σχεδιασμού προκειμένου να δοθεί με σοβαρότητα η μάχη τώρα και όχι στο απώτερο μέλλον και όταν δήθεν «θα διαμορφωθούν οι κατάλληλες υποκειμενικές και αντικειμενικές συνθήκες». Στην πραγματικότητα το μοναδικό «σχέδιο» που υπάρχει είναι να γίνουμε λίγο περισσότεροι κάθε φορά. Όλα εξαντλούνται στην προσμονή του «λαού». «Πάρε την υπόθεση στα χέρια σου λαέ». Είναι προφανές ότι δεν είμαστε εμείς το υποκείμενο που θα κάνει τη δουλειά, αλλά αυτοί που δεν είναι στη διαδήλωση. Η μπάλα στην εξέδρα. Εμείς απ’ ότι φαίνεται, οι 65000 και ακόμα χειρότερα οι 200 ή οι 300 χιλιάδες, έχουμε απλώς προπαγανδιστικά καθήκοντα. Είμαστε στο δρόμο για να καλέσουμε όσους δεν ήταν να κατέβουν κι αυτοί. Αλλά ακόμα και τότε κανείς δεν εξασφαλίζει ότι θα γίνει κάτι περισσότεροι εκτός από το να καλούμε και τους υπόλοιπους γιατί πάντα θα υπάρχουν και κάποιοι που δεν έχουν κατέβει ακόμα. Και ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι.

Τελικά έχει ή δεν έχει σημασία πόσοι είμαστε;

Αναλόγως τη δουλειά. Αν θέλει κανείς να κερδίσει τις εκλογές χρειάζεται 2 ίσως και 3 εκ. ψήφους. Αν θέλει να κάνει μια εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς θέλει ένα σοβαρό χειρούργο και σίγουρα όχι μερικούς χιλιάδες άσχετους. Σε μια φυσική αντιπαράθεση εκτός από τα νούμερα έχει μεγάλη σημασία ο βαθμός οργάνωσης. Μπορεί 100 οργανωμένοι και αποφασισμένοι να αξίζουν πολύ περισσότερο από ένα σκορποχώρι 10 χιλιάδων. Αλλά ας μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα.
Στην Αττική η αριστερά πρόσφατα πήρε 500 χιλιάδες ψήφους, το 1/3 του συνόλου. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι αρκετές δεκάδες ή χιλιάδες που δεν πήγαν να ψηφίσουν ή και που ψήφισαν κάτι σαν τον Δημαρά, επίσης είναι αγανακτισμένοι και σίγουρα έχουν χάσει κάθε εμπιστοσύνη στο σύστημα. Γιατί όμως αυτός ο κόσμος δεν κατεβαίνει στο δρόμο, παρά μόνο ο ένας στους 10; Είναι προφανές ότι υπάρχουν και πρακτικοί λόγοι. Όμως το πιο σημαντικό είναι ότι η αριστερά αυτή και οι πρωτοβάθμιοι ή άλλου τύπου συνδικαλιστικοί της βραχίονες δεν μπορούν να κινητοποιήσουν τον κόσμο της. Που ενώ είναι εναντίον της κυβέρνησης, της τρόικα, του μνημονίου, του πραξικοπήματος στο εργασιακό, την ίδια στιγμή δεν εμπνέεται από κανένα εναλλακτικό σχέδιο και επίσης δεν παίρνει κανένα σαφές μήνυμα ότι τώρα είναι η ώρα της μάχης.
Η αριστερά, και μιλάμε για όλες τις αναγνωρίσιμες εκδοχές της, ενώ δεν έχει κανένα σχέδιο μάχης, περιμένει να γίνουν τα πάντα ως δια μαγείας με την απεργία, τη διαδήλωση άντε και την κατάληψη. Την ίδια στιγμή ο κόσμος περπατάει στο δρόμο και παραμιλάει ότι χρειάζεται μια επανάσταση ή μερικοί κρεμασμένοι στο Σύνταγμα για να γίνει κάτι. Χωρίς να χρειάζεται να πάρει κανείς τοις μετρητοίς ότι ακούγεται, είναι σίγουρο ότι η ατμόσφαιρα μυρίζει μπαρούτι. Αν υπάρχει ένα εργαλείο στα χέρια του κινήματος που να αντιστοιχεί με αυτά που συμβαίνουν αυτό είναι η εξέγερση και όχι μια απεργία ή μια διαδήλωση. Και μια εξέγερση δεν ήταν και ποτέ δεν θα είναι η αυθόρμητη προέκταση μιας απεργίας ή μιας διαδήλωσης. Μια προέκταση που στην αφήγηση της αριστεράς θα προκύψει από μια τεράστια συμμετοχή στην απεργία ή τη διαδήλωση που θα σαρώσει ειρηνικά τον αντίπαλο ή για την αναρχία θα προκύψει  με μια μαχητική σύρραξη που θα ξεκινήσει από μια μειοψηφία και θα συμπαρασύρει επίσης αυθόρμητα και τους υπόλοιπους που τυχαία συμμετέχουν στην απεργία και τη διαδήλωση.

Σημασία έχει να ξέρουμε τι θέλουμε να κάνουμε

Ακόμα κι αν μια σύρραξη αυτού του τύπου είναι αφορμή, για να πυροδοτήσει μια εξέγερση θα πρέπει να υπάρχουν δυνάμεις που το επιδιώκουν, όχι με τεχνικούς αλλά βασικά με πολιτικούς όρους. Σε στιγμές που το γενικό κλίμα είναι έκρυθμο, αυτό που χρειάζεται είναι αποφασιστικές κινήσεις που να δίνουν το μήνυμα ότι τώρα είναι η ώρα της σύγκρουσης. Αυτό σημαίνει λ.χ. κέντρο αγώνα, σημαίνει ότι δεν τελειώνουμε με τη διαδήλωση και την απεργία και πάμε σπίτι μας. Σημαίνει ότι ενισχύονται τα ανοιχτά μέτωπα, όπως αυτό των τρένων. Σημαίνει ότι σε συνεργασία με τους εργαζόμενους στον ΟΣΕ που έχουν καταλάβει τα γραφεία της Καρόλου, καταλαμβάνεται και ο σταθμός Λαρίσης, που θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί και σαν κέντρο αγώνα. Το ίδιο ίσως θα μπορούσε να γίνει στα αμαξοστάσια της ΕΘΕΛ. Αυτά θα έδιναν το σύνθημα για να κατέβει ο κόσμος κάτω. Χωρίς αναγκαστικά να κάνει «απεργία διαρκείας» και χωρίς η ΓΣΕΕ να αποφασίσει για κάτι και χωρίς να μπούμε στον κόπο «να αναδιοργανώσουμε από την αρχή ολόκληρο το εργατικό κίνημα» και να ξαναπάρουμε τη ΓΣΕΕ στα χέρια μας. Όλα αυτά απαιτούν χρόνο, όσο σωστά κι αν ακούγονται και εν πάση περιπτώσει αν αποτελούν πράγματι προϋποθέσεις τότε ας μην αναρωτιόμαστε γιατί ο κόσμος δεν κατεβαίνει στο δρόμο.

Είναι πολύ απλό, εμείς δεν είμαστε έτοιμοι κι αυτό το καταλαβαίνει ολόκληρος ο «λαός». Τα περί «παρατεταμένου αγώνα», «απεργίες διάρκειας», «στο τέλος θα νικήσουμε» κ.ο.κ. δίνουν ακριβώς αυτή την εντύπωση. Ότι δεν υπάρχει καμία αυτοπεποίθηση να δοθεί η σύγκρουση τώρα. Ότι «χρειαζόμαστε κι άλλες δυνάμεις». Και ο κόσμος, ο «λαός» δηλαδή που όλοι καλούν «να πάρει την υπόθεση στα χέρια του» σκέφτεται το εξής: Αφού οι οργανωμένοι, οι αριστεροί, δεν είναι έτοιμοι, ας περιμένουμε, προς το παρόν δεν γίνεται τίποτα.
Πάνω απ’ όλα όμως χρειάζεται πολιτικό σχέδιο. Όταν ακόμα και ο Πρετεντέρης γράφει ότι καλού κακού ας υπάρχει και κανένα ελικόπτερο στο Μαξίμου ή στη Βουλή, ας αρχίσει επιτέλους η αριστερά και το «κίνημα» να σκέφτεται από τώρα τι θα κάνει σ’ αυτή την περίπτωση. Γιατί ο ΓΑΠ μπορεί να φύγει με ελικόπτερο και χωρίς να γίνεται απεργία. Ίσως την επομένη που θα διαλύεται η ευρωζώνη ή που δεν θα υπάρχει επόμενη δόση. Οι κρίσιμες ημερομηνίες είναι μπροστά μας. Ας σκεφτούμε τι πρέπει να κάνουμε όταν ο «λαός» βρεθεί στο δρόμο, χωρίς απεργία της ΓΣΕΕ, απλά γιατί δεν υπάρχουν λεφτά για να πληρωθούν οι μισθοί, ή γιατί δεσμεύτηκαν οι καταθέσεις. Ας σκεφτούμε τι θα κάνουμε όταν 1 εκ. άνεργοι δεν θα βλέπουν μπροστά τους. Μήπως θα τους βλέπουμε πόσο ωραία θα τα σπάνε; Ή μήπως θα κλαιγόμαστε μαζί με το ΚΚ ότι οι επαναστάσεις γίνονται χωρίς να σπάσει ούτε τζάμι;
Ας ξεκολλήσουμε από τις «απεργίες και τις διαδηλώσεις». Ας σταματήσουμε να τις θεωρούμε το εργαλείο για όλες τις δουλειές. Ας σταματήσουμε να περιμένουμε τον κόσμο να κατέβει σε κάτι που δεν πιστεύει ότι θα έχει αποτέλεσμα. Ας σκεφτούμε ότι υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι. Ας σκεφτούμε επίσης ότι δεν χρειάζονται πάντα 500 χιλιάδες αλλά ίσως να αρκούν και 10000 καλά οργανωμένοι. Και ας θυμηθούμε ότι το δρόμο τον ανοίγει η πρωτοπορία και όχι η παθητική πλειοψηφία. Και επειδή ορισμένοι που κάνουν πάντα του κεφαλιού τους, όταν ακούνε «πρωτοπορία» νομίζουν ότι αυτοί είναι κάποιοι που δίνουν γραμμή σε κάποια άλλα πρόβατα, τους λέμε ότι η πρωτοπορία δεν είναι το «κόμμα», είναι και το κόμμα και όποιος άλλος θέλει όπως κι αν λέγεται, αρκεί να παλεύει ενεργητικά ενάντια στο σύστημα. Και σίγουρα απ’ αυτούς θα κριθεί η έκβαση μιας αναμέτρησης και όχι απ’ αυτούς που κοιμούνται όρθιοι. Το πόσοι χρειάζονται, κανείς δεν μπορεί να ξέρει από πριν. Ανάλογα την αντοχή του αντιπάλου. Μπορεί ο αντίπαλος να είναι τόσο ψόφιος που να αρκούν μερικές χιλιάδες. Μπορεί να χρειάζονται περισσότεροι, ίσως και λιγότεροι αν ξέρουν τι θέλουν και πως να το πετύχουν. Εκτός από την ποσότητα ίσως είναι πιο αναγκαία και αποτελεσματική μια καλύτερη ποιότητα.
Και κάτι τελευταίο για τις συγκρούσεις. Σίγουρα το κίνημα αξίζει κάτι περισσότερο από μισή ώρα στο σύνταγμα και ένα τέταρτο στην Πατησίων. Και όταν ανάβουν οι κάδοι στα Εξάρχεια καλό είναι να μένει και κανείς από πίσω. Ο κόσμος είναι χορτασμένος από συμβολικές συγκρούσεις μερικών λεπτών που συνοδεύονται μάλιστα και από δυσανάλογα μεγαλύτερες απώλειες. Αν κανείς θεωρεί τα οδοφράγματα ένα μέσο, ας μάθει πρώτα να τα στήνει και να τα υπερασπίζεται. Επίσης να μάθει ότι η φωτιά δεν είναι πάντα η καλύτερη λύση, εκτός και αν η διοξίνη των σκουπιδιών διεγείρει τα επαναστατικά ένστικτα και κάνει καλό στα πνευμόνια. Αλλά τι συζητάμε τώρα, λες και κάθεται κανείς πίσω από τα καμένα σκουπίδια. Το χτυπάω και φεύγω μπορεί να δίνει εικόνες στο πρακτορείο Reuters, αλλά δεν φτάνει για τίποτα περισσότερο. Αυτό δεν είναι μομφή στο χώρο που επιλέγει τέτοιες μορφές δράσεις, αλλά στην αριστερά να αναλάβει επιτέλους τις ευθύνες που της αναλογούν στο δρόμο. Αλλά πώς να οξύνεις τη σύγκρουση όταν δεν έχεις καμία διάθεση να κυβερνήσεις. Μα εμείς θα κυβερνήσουμε; Θα υποκαταστήσουμε τον κυρίαρχο «λαό»; Ο λαός θα κυβερνήσει όταν πάρει την «υπόθεση στα χέρια του». Εμείς απλώς θα χαιρόμαστε. Μέχρι τότε ας μας δίνουν τα αφεντικά ότι τους περισσεύει και τα ΜΑΤ χημεία για να βάλουμε μυαλό.

Κ. Μαραγκός